درک صحیح از روش های چیدمان وب سایت به طراحان کمک می کند تا ضمن رعایت اصول زیبایی شناسی، محتوای مورد نظر را به مؤثرترین شکل به مخاطب منتقل کنند. طراحی چیدمان وب سایت یک تمرین چنددهه ای است و در طول سال ها، اصول و الگوهایی شکل گرفته اند که به طراحان کمک می کنند تصمیم های آگاهانه تری بگیرند.
طراحی وب سایت تنها به انتخاب رنگ ها و فونت ها محدود نمی شود؛ بلکه بخش مهمی از تجربه کاربری و تأثیرگذاری بصری هر وب سایت، در گرو چیدمان وب سایت است. چیدمان، همان ساختار و نحوه قرارگیری عناصر در صفحه است که مسیر نگاه کاربر را هدایت کرده و تجربه ای روان و منسجم برای او فراهم می کند. در این مقاله، به معرفی و تحلیل جامع روش های چیدمان وب سایت می پردازیم.
اهمیت انتخاب روش های مناسب چیدمان وب سایت
هر وب سایت، بسته به هدف خود، به نوع خاصی از چیدمان نیاز دارد. چیدمان مناسب می تواند:
- توجه کاربر را به عناصر کلیدی جلب کند؛
- خوانایی محتوا را افزایش دهد؛
- نرخ تبدیل را بهبود بخشد؛
- و در نهایت تجربه کاربری مطلوبی فراهم آورد.
بنابراین، شناخت و استفاده از اصول چیدمان وب سایت نه تنها یک انتخاب زیباشناسانه، بلکه یک تصمیم راهبردی در طراحی تجربه کاربری است.
۱. سلسله مراتب ظاهری (Visual Hierarchy)
یکی از بنیادی ترین روش های چیدمان وب سایت، استفاده از سلسله مراتب ظاهری است. این اصل به طراح کمک می کند تا با بهره گیری از اندازه، رنگ، کنتراست و موقعیت عناصر، اهمیت نسبی هر بخش را برای کاربر مشخص کند.
در این روش، عناصری مانند تیترها، ارزش های پیشنهادی (Value Propositions)، دکمه های دعوت به عمل (CTA) و منوهای ناوبری، در جایگاهی قرار می گیرند که توجه کاربر را سریعاً جلب کنند. هدف، هدایت نگاه مخاطب به مسیر درست و اولویت بندی محتواست.
برای مثال، در صفحه اصلی یک سایت شرکتی، تیتر اصلی با فونت درشت و رنگ متمایز در بالای صفحه قرار می گیرد تا پیام اصلی برند فوراً دیده شود. سپس، عناصر ثانویه مانند توضیحات یا دکمه های ثبت نام در سطوح پایین تر سلسله مراتب جای می گیرند.
۲. الگوهای خواندن (Reading Patterns)
انسان ها معمولاً صفحات را به صورت یک دست نمی خوانند؛ بلکه طبق الگوهای خاصی نگاه خود را حرکت می دهند. شناخت این الگوها، به طراحان کمک می کند تا چیدمان وب سایت را بر اساس مسیر طبیعی دید کاربر تنظیم کنند.
دو الگوی پرکاربرد در طراحی وب عبارت اند از:
- الگوی F: مناسب صفحات متنی و محتوایی (مثل وبلاگ ها و خبرگزاری ها). در این الگو، نگاه کاربر از چپ به راست حرکت می کند و در خطوط بعدی، به صورت عمودی پایین می آید.
- الگوی Z: مناسب صفحات بصری و تبلیغاتی. نگاه کاربر به شکل زیگزاگ از چپ بالا شروع شده و به راست پایین ختم می شود.
از آن جا که تحقیقات نشان داده اند بیش از ۷۹٪ از کاربران فقط نگاهی گذرا به صفحات دارند، استفاده از این الگوها می تواند مرور محتوا را تسهیل کرده و نرخ تعامل را افزایش دهد.
۳. سیستم های شبکه ای (Grid Systems)
یکی از کلیدی ترین ابزارها در طراحی چیدمان، سیستم شبکه ای است. این سیستم، ساختاری مبتنی بر ستون ها و فضاهای خالی (حاشیه ها) ایجاد می کند که به نظم و تعادل در صفحه کمک می کند.
منشأ این سیستم ها از دنیای چاپ (روزنامه ها و مجلات) است، اما در طراحی وب نیز به دلیل قابلیت سازمان دهی بالا، جایگاه ویژه ای دارند. استفاده از شبکه ها باعث می شود محتوا به صورت منطقی و منظم در صفحه توزیع شود.
با این حال، طراحان حرفه ای می دانند که شبکه ها نباید باعث یکنواختی شوند. گاهی شکستن آگاهانه نظم شبکه، می تواند به طراحی پویاتر و جذاب تری منجر شود.
۴. فضای سفید (White Space)
فضای سفید، که به آن فضای منفی نیز گفته می شود، بخش هایی از طراحی هستند که عمداً خالی گذاشته می شوند تا به سایر عناصر مجال تنفس بدهند.
هرچند ممکن است وسوسه شویم تا همه فضای صفحه را با محتوا پر کنیم، اما در واقع، فضای سفید یکی از مهم ترین ابزارها برای ایجاد تأکید، خوانایی و هارمونی در طراحی است.
در طراحی وب، برخلاف چاپ، محدودیت طول صفحه وجود ندارد؛ بنابراین می توان با استفاده از فضاهای سفید، نگاه کاربر را هدایت کرد و تمرکز او را بر نقاط کلیدی افزایش داد.
۵. انواع چیدمان های مرسوم وب سایت
در دنیای طراحی، کمتر وب سایتی از صفر و بدون الهام از الگوهای رایج ساخته می شود. کاربران به برخی ساختارها عادت کرده اند؛ بنابراین پیروی از این الگوها باعث می شود تعامل کاربر با سایت آسان تر شود. در ادامه با رایج ترین انواع چیدمان وب سایت آشنا می شویم:
۵.۱. چیدمان تک ستونی (Single Column Layout)
در این نوع چیدمان، محتوا در یک ستون عمودی مرتب می شود.
- مناسب صفحات موبایلی و وبلاگ ها؛
- ساده، مینیمال و قابل اسکرول؛
- تمرکز کامل کاربر بر محتوای اصلی.
بیشتر بخوانید:نگهداری و مراقبت از وب سایت شامل چه چیزهایی است؟
این روش یکی از بهترین گزینه ها برای صفحات فرود (Landing Pages) است، زیرا کاربر را از مسیر اصلی منحرف نمی کند.
۵.۲. چیدمان دو ستونه (Two Column Layout)
- در چیدمان دو ستونه، صفحه به دو بخش مجزا تقسیم می شود.
- مناسب نمایش دو نوع محتوا یا مقایسه (مثل قبل و بعد، گزینه های قیمت گذاری، یا معرفی دو گروه کاربر)؛
- امکان ترکیب متن و تصویر به صورت متوازن؛
- قابل استفاده در صفحات درباره ما، محصولات و صفحات خدمات.
۵.۳. چیدمان چندستونه (Multi-Column Layout)
- چیدمان چندستونه بیشتر در وب سایت های محتوایی و خبری به کار می رود.
- الهام گرفته از مجلات و روزنامه ها؛
- مناسب برای سایت هایی با محتوای زیاد؛
- معمولاً با سیستم شبکه ای ترکیب می شود.
این نوع چیدمان به طراح اجازه می دهد تا محتوای سنگین را در صفحه ای سازمان یافته نمایش دهد و سلسله مراتب اطلاعاتی را حفظ کند.
۵.۴. چیدمان نامتقارن (Asymmetrical Layout)
- چیدمان نامتقارن در ظاهر، غیرمتعادل به نظر می رسد، اما در واقع، از تعادل بصری هوشمندانه ای برخوردار است.
- برای طراحی های مدرن، خلاقانه و غیرکلیشه ای؛
- تأکید بر برخی عناصر از طریق اندازه، رنگ یا موقعیت؛
- مناسب برای برندهایی که به دنبال تمایز هستند.
این روش به طراحان اجازه می دهد با شکستن قواعد سنتی، طرحی منحصر به فرد اما منسجم خلق کنند.
جمع بندی
در نهایت، روش های چیدمان وب سایت نقشه راهی برای طراحی تجربه ای کاربرپسند، زیبا و هدفمند فراهم می کنند. انتخاب روش مناسب، بستگی به نوع محتوا، اهداف برند و رفتار کاربران دارد.
یک چیدمان موفق، آن است که کاربر بدون تلاش اضافی، به اطلاعات مورد نیاز خود دست یابد و احساس کند مسیر حرکت او در سایت طبیعی و روان است. از سلسله مراتب ظاهری تا فضای سفید و از الگوهای خواندن تا چیدمان های چندستونه، هر یک ابزاری است برای ایجاد تعادل میان زیبایی و عملکرد.
به یاد داشته باشید: طراحی چیدمان وب سایت، هنر هدایت نگاه کاربر است، نه پر کردن صفحه با محتوا.
اگر به دنبال طراحی وب سایتی حرفه ای و سئو محور هستید، بلو وب همراه مطمئن شماست. با ما در تماس باشید تا بهترین راهکار را برای کسب وکار شما ارائه دهیم.
تاریخ انتشار اولیه: 1399/09/15
تاریخ بروزرسانی: 1404/07/15