بسته به اینکه از چه کسی بپرسید، گویا طراحان وب این روزها همه کاری انجام می دهند. این مسئله به این خاطر است که اصطلاح «طراح وب» اغلب به عنوان یک برچسب کلّی برای هر کسی که وب سایت میسازد استفاده می شود.
اما واقعیت کمی پیچیده تر از این است. برای ساخت یک وب سایت به مقادیر زیادی برنامه ریزی، تولید محتوا (SEO)، تلاش هنرمندانه، کد زدن و استخدام متخصصان نیاز است. طراحان وب یکی از آن متخصصان هستند، اما معمولا در طی پروسه یک نقش کاملا مشخص دارند. اگر تصمیم دارید در آینده یک طراح وب شوید یا حتی اگر قصد استخدام یک طراح را دارید، باید ابتدا با اینکه آن ها دقیقا چه کاری انجام می دهند و چه کارهایی انجام نمی دهند آشنا شوید. در غیر این صورت فقط پول و زمان خود را هدر داده اید. با در نظر گرفتن این نکته بیایید در مورد وظایف معمول یک طراح وب و نقش او در پروسه ی ساخت وب سایت صحبت کنیم.
طراحی سایت به چه معناست؟
طراحی سایت به معنای برقراری زیبایی ظاهری در یک صفحۀ وب است، که شامل نحوۀ مرتب سازی محتوا و پیاده سازیِ عناصر طراحی است. طراحان وب معمولا بر روی چیزی به اسم «فرانت-اند» تمرکز دارند، بخشی از وب سایت که به طور مستقیم با کاربران در تماس و برای آن ها قابل مشاهده است (در مقابل آن، کدهای «بک-اند» قرار دارند که عملکرد وب سایت را مهیا میکنند).
یعنی طراحان وب می توانند هر چیز مربوط به تصاویر و عکسها، فونت نوشته ها و شکل ها، ترکیب رنگی، دکمه ها، و اینکه این عناصر چطور در کنار هم قرار بگیرند را انتخاب کنند. آن ها از نرم افزار های طراحی (مثل فتوشاپ یا Sketch) برای ساخت ماکت ها یا پیش نمایش های تصویری استفاده می کنند تا نشان دهند که چه ایدۀ ذهنی برای طراحی نهایی وب سایت دارند.
از این مطلب میتوان نتیجه گرفت که طراحان وب معمولا نقشی در ایجاد عملکرد یک وب سایت ندارند. آن ها فقط بر روی بخش طراحی بصری تمرکز دارند. نوشتن کدی که باعث کار کردن یک وب سایت میشود بر عهدۀ دولوپر هاست، توسعۀ یک وب سایت نیازمند مجموعه مهارت ها و حساسیت های متفاوتی از طراحی سایت است.
نقش یک طراح وب در پروسۀ ساخت وب سایت چیست؟
برای فهم بهتر وظیفۀ دقیق یک طراح وب باید به طور خلاصه متداول ترین نقش ها در مراحل ایجاد وب سایت را بررسی کنیم.
- برنامه ریز وب سایت: تحقیقات عمیق بازاریابی برای تعیین اهداف تجاری کل وب سایت و صفحات جداگانۀ آن را انجام می دهد.
- طراح گرافیکی: عناصر تجاری بصری (لوگو، ترکیب رنگی، تایپوگرافی) و منابع گرافیکی (تصویرسازی ها و آیکون ها) را می سازد که در ساخت وب سایت استفاده می شوند.
- متخصص محتوای تبلیغاتی: همۀ محتوای نوشته شده- از تیترها تا متن اصلی تا متن روی دکمه ها- را در سراسر وب سایت می سازد.
- طراح UX3: بر روی نیازهای کاربر و طراحیِ اسکلت صفحه وب سایت تمرکز دارد (که طرح اولیه نامیده می شود) و عناصر وب سایت را بر پایۀ رفتارها و انتظارات کاربر طراحی می کند.
- طراح UI5: طراحی عناصر تعاملی مانند دکمه ها و فرم ها.
- طراح وب: روی همۀ عناصر بصری یک وب سایت، و تبدیل طرح های اولیه به طرح های تکمیل شدۀ صفحات وب تمرکز دارد.
- دولوپر فرانت-اند: از زبان های قالب بندی و کدنویسی (HTML، CSS و Javascript) برای پیاده سازی طراحی سایت بر روی مرورگر وب استفاده می کند.
- دولوپر بک-اند: از زبان های کدنویسی برای گسترش عملکرد پیچیده تر پشت صحنۀ یک صفحۀ وب استفاده می کند.
به طور خلاصه یک طراح وب، اهدافی که توسط برنامه ریز وب سایت تنظیم شده و طرح های اولیه ای که توسط طراح UX ساخته شده است را دریافت می کند، محتوایی که از طراح گرافیکی، متخصص محتوای تبلیغاتی و طراح UI به دستش رسیده را با یکدیگر ترکیب می کند و یک ماکت نهایی برای صفحۀ وب می سازد. پس از آن دولوپر فایل طراحی ماکت را دریافت می کند، عناصر گرافیکی را جدا و استخراج می کند و از آن برای کدنویسی یک صفحه وب آنلاین استفاده می کند. در نتیجه اگر شما قصد استخدام یک طراح وب را دارید، باید استراتژی و اکثر محتوای وب سایت تان آماده باشد.
با تمام آنچه گفته شد، این توصیفات عناوین شغلی را با دیدۀ شک بنگرید و آن ها را خیلی جدی نگیرید. این عناوین کلی سازی شده اند و شرح سنتی این نقش ها را توصیف می کنند. همان طورکه قبلا اشاره کردیم خیلی از مردم از اصطلاح «طراح وب» به طور گسترده استفاده می کنند، پس این عبارت برای هر شخص معنی متفاوتی خواهد داشت. گاهی بین این نقش ها همپوشانی وجود دارد؛ بیشتر طراحان وب، خودشان تحقیقات بازاریابی یا طراحی گرافیکی و UX را انجام می دهند، و بعضی از آنها حتی وظایف یک دولوپر را نیز انجام می دهند (مخصوصا دولوپر فرانت-اند). همچنین گاهی شرکت ها (یا مشتری ها) بسته به بودجۀ خود این وظایف و نقش ها را با یکدیگر ترکیب می کنند. همیشه قبل از شروع یک پروژه مطمئن شوید که وظایف مورد نظر کارفرما با چیزی که در ذهن شماست مطابقت دارد.
وظایف یک طراح وب چیست؟
بیایید مرحله به مرحله به تفکیک هر آنچه که طراح وب برای ایجاد صفحات وب نهایی انجام می دهد، بپردازیم.
کارهایی که یک طراح وب انجام می دهد:
- طراحی بصری و چیدمان کلی: طراحان وب سایت با استفاده از طرح اولیه و نقشه های سایت، محتوای وب سایت را برای بهینه سازی ارتباط بصری، سلسله مراتب و حساسیت های زیبایی شناختی مرتب می کند.
- طراحی نسخۀ موبایل واکنشگرا: طراحان وب سایت ظاهر نسخه های موبایل و تبلت ِصفحۀ وب را نیز طراحی می کنند.
- فایل های استاتیک ماکت: طراحان وب فایل های تصویری ای می سازند که ظاهر نهایی صفحۀ وب را نمایش می دهد.
- منابع طراحی قابل استخراج: طراحان وب فایل های ماکت خود را لایه بندی می کنند تا در صورت نیاز امکان جداسازی و استخراج هر عنصر صفحه برای دولوپرها وجود داشته باشد، تا بتوانند آن ها را یکی یکی بر روی صفحه نهایی پیاده سازی کنند.
- ویرایش عکس ها: طراحان وب معمولا باید بتوانند رسانه های تصویری که در صفحه نمایش داده می شود را ویرایش کنند.
- قالب بندی: طراحان وب اغلب از بعضی زبان های قالب بندی (به خصوص HTML و CSS) برای پیاده سازی و تست طراحی های خود بر روی صفحه مرورگر استفاده می کنند.
کارهایی که یک طراح وب انجام نمی دهد:
- کد نویسی: کار یک طراح وب بر روی ویژگی های بصری تمرکز دارد و معمولا موظف به کد نویسی وب سایت نیست.
- نویسندگی: نباید از یک طراح وب انتظار داشت که متن های سایت را بنویسد. در صورتی که متن وب سایت هنوز آماده نباشد، طراح از یک جایگاه متن لورم ایپسوم در طراحی خود استفاده می کند.
- برندینگ: طراحان وب مسئول ساخت لوگو یا تصمیم گیری برای عناصر بصری تجاری مانند تعیین ترکیب رنگی و فونت های استفاده شده در منابع خارج از صفحۀ وب نیستند.
- تصویرسازی: طراحان وب معمولا تصویر سازی های مربوط به وب سایت را انجام نمی دهند. آن ها از منابع گرافیکی ساخته شده توسط متخصصان دیگر در طرح خود استفاده می کنند. بعضی از طراحان ممکن است در صورت نیاز عناصر سفارشی را طراحی کنند.
- عکاسی: طراحی وب و عکاسی دو رشتۀ کاملا جداگانه هستند. اگر مشتری عکاس استخدام نکرده باشد معمولا طراح وب از عکس های اینترنتی موجود در طراحی خود استفاده می کند.
- انیمیشن: انیمیشن های سفارشی باید توسط یک انیماتور حرفه ای یا طراح اینتراکشن ساخته شوند.
- تحقیقات بازاریابی: با اینکه طراحان وب قبل از شروع طراحی گاهاً تحقیقاتی بر روی رقبای خود انجام می دهند، اما آن ها به اندازۀ یک متخصص بازاریابی داخلی دسترسی به همۀ داده ها، آنالیزها و تخصص و تجربۀ مورد نیاز ندارند. معمولا طراحان وب برای گرفتن این اطلاعات به مشتری تکیه می کنند.
یک طراح وب نیازمند داشتن چه مهارت هایی است؟
اگر در نظر دارید که در آینده طراح وب شوید، باید مهارت هایی که برای موفق شدن در این حرفه نیاز دارید را بشناسید. با وجود اینکه داشتن یک مدرک دانشگاهی قطعا در موفقیت تان تاثیرگذار خواهد بود، اما امروزه بسیاری از طراحان وب به طور خود آموز این مهارت ها را یاد می گیرند، و آموزش های آنلاین زیادی هم در رابطه با طراحی وب وجود دارد.
دانش طراحی گرافیکی
با همۀ این اوصاف، طراحان وب یک نوع طراح هستند و حتی اگر لوگو نسازند، باید بدانند که چطور متن، عکس و رنگ ها را طوری ترکیب کنند که از لحاظ بصری خوشایند باشد. آن ها بخصوص باید بدانند که چگونه از نظر استراتژیک از اصول طراحی برای ایجاد تأثیر مطلوب بر بیننده استفاده کنند. طراحان وب همچنین باید در زمینۀ تاریخ طراحی سایت، دانستن اینکه کدام ترند های طراحی هنوز مفید هستند و کدام یک بیش از حد استفاده و قدیمی شده اند نیز اطلاعاتی داشته باشند.
شیوه های صنعتی
طراحی وب از دو دهۀ گذشته تاکنون به عنوان یک مسیر شغلی تثبیت شده شناخته شده است، تعدادی قرارداد طراحی و شیوه های استاندارد در طی زمان تعیین شده اند. چون وب سایت ها، نرم افزارهایی هستند که باید برای کاربران قابل لمس باشند، برای برآورده کردن انتظارات کاربر باید این قراردادها به خوبی رعایت شوند، و حتی در صورت نیاز تغییرات خلاقانه ای در آن ها ایجاد کرد. این قرارداد ها معمولا مربوط به اجرای یک طرح هستند و طیف وسیعی شامل طرح بندی استاندارد وب سایت، سیستم های شبکه ای، طراحی های موبایل محور و غیره دارند. بخشی از این ها را می توان با تجربه به دست آورد، و گاهاً توجه به کنفرانس ها و گفتگو های صنعتی، مانند مطالبی که در کانال یوتیوب قرار داده می شوند نیز اطلاعات مفیدی در بر خواهد داشت.
مهارت های نرم افزاری
با اینکه طرح های اولیۀ یک طراحی سایت را با کاغذ و قلم نیز می توان ترسیم کرد، طراحان وب در نهایت باید از نرم افزارهایی استفاده کنند که توسط تیم خود و مشتری قابل استفاده باشند. یکی از نرم افزارهای محبوب مورد استفاده در طراحی وب فتوشاپ است، اما برنامه های نمونهسازی اولیۀ UX مانند Sketch نیز اخیرا در بین طراحان وب محبوبیت چشم گیری داشته است.
دانش توسعۀ وب
با اینکه کدنویسی معمولا از وظایف دولوپر هاست، هر طور که به آن نگاه کنیم ساخت وب سایت یک تعهد فنی است. طراحان وب باید به ظرفیت ها و محدودیت های فنی آگاهی داشته باشند، به همین علت است که داشتن کمی آشنایی با کدنویسی برای بررسی اینکه چه طرح هایی کارآمد هستند و چه طرح هایی نه، اغلب مفید است. پیاده سازی بعضی از جلوه های طراحی یا بافت ها با کدنویسی ممکن است مشکل باشد و گاهاً منجر به تولید فایل هایی با اندازه های بزرگ میشود که بارگذاری سایت را کند می کنند.