دنیای اینترنت و طراحی وب سایت، پر از واژه ها و اصطلاحات تخصصی است که برای بسیاری از افراد، خصوصاً صاحبان کسب وکار و مدیران تازه وارد، گیج کننده یا ناآشناست. شناخت اصطلاحات مرتبط با وب نه تنها به درک بهتر فرآیند طراحی و توسعه سایت کمک می کند، بلکه در تصمیم گیری های مهم، مثل انتخاب شرکت طراحی سایت، خرید هاست، یا اجرای کمپین های سئو مؤثر خواهد بود.
در این مقاله، مجموعه ای از مهم ترین و کاربردی ترین اصطلاحات دنیای وب را با زبانی ساده، دقیق و حرفه ای معرفی می کنیم تا بتوانید با دانش و اطمینان بیشتری در این مسیر حرکت کنید.
بخش اول: اصطلاحات پایه در حوزه وب
۱. دامنه (Domain)
آدرس وب سایت شماست که کاربران با تایپ آن وارد سایت می شوند. مثلاً www.bluweb.ir یک دامنه است. دامنه ها معمولاً با پسوندهایی مانند .com، .ir، .org و … ثبت می شوند.
۲. هاست (Host)
فضایی روی یک سرور است که اطلاعات و فایل های وب سایت شما روی آن ذخیره می شود. بدون هاست، سایت شما در اینترنت قابل دسترسی نخواهد بود. هاست می تواند اشتراکی، اختصاصی یا ابری باشد.
۳. URL
URL مخفف Uniform Resource Locator به معنای «مکان یکنواخت منبع» است و همان آدرسی است که در نوار مرورگر می بینید. URL هر صفحه ی وب سایت باید منحصربه فرد باشد.
۴. CMS یا سیستم مدیریت محتوا
CMS (Content Management System) ابزاری است که به شما اجازه می دهد بدون دانش برنامه نویسی، محتوا در سایتتان منتشر و مدیریت کنید. وردپرس (WordPress) رایج ترین CMS دنیا است.
۵. UI و UX
UI (User Interface): ظاهر گرافیکی سایت شامل رنگ ها، فونت ها، دکمه ها، آیکون ها و …
UX (User Experience): تجربه کلی کاربر از تعامل با سایت؛ یعنی چقدر سایت راحت، کاربردی و جذاب است.
💡 بخش دوم: اصطلاحات تخصصی طراحی و توسعه وب
۶. ریسپانسیو (Responsive)
ویژگی ای از سایت است که باعث می شود صفحات در موبایل، تبلت و دسکتاپ به درستی نمایش داده شوند. طراحی ریسپانسیو برای تجربه کاربری و سئو حیاتی است.
۷. Front-End و Back-End
- Front-End: آن بخشی از سایت که کاربر می بیند و با آن تعامل دارد (مانند صفحات HTML، طراحی بصری).
- Back-End: بخشی که در پشت صحنه کار می کند (مثل پایگاه داده، منطق سرور و کدنویسی).
- Front-End: آن بخشی از سایت که کاربر می بیند و با آن تعامل دارد (مانند صفحات HTML، طراحی بصری).
۸. HTML / CSS / JavaScript
- HTML (HyperText Markup Language): ساختار اصلی صفحات وب
- CSS (Cascading Style Sheets): زبان استایل دهی برای زیباسازی ظاهر سایت
- JavaScript: زبان برنامه نویسی سمت کلاینت برای ایجاد تعامل و پویایی در صفحات
- CSS (Cascading Style Sheets): زبان استایل دهی برای زیباسازی ظاهر سایت
- HTML (HyperText Markup Language): ساختار اصلی صفحات وب
۹. پلاگین (Plugin)
افزونه هایی هستند که امکانات خاصی را به سایت شما اضافه می کنند. مثلاً فرم تماس، اسلایدر، گالری عکس، یا بهینه سازی سئو. در وردپرس، افزونه ها بسیار پرکاربردند.
۱۰. فریم ورک (Framework)
چارچوب هایی آماده برای توسعه سریع تر و مؤثرتر کدها هستند. در طراحی وب فریم ورک هایی مانند Bootstrap (برای طراحی فرانت اند) یا Laravel (برای برنامه نویسی بک اند با PHP) بسیار رایج اند.
🚀 بخش سوم: اصطلاحات مربوط به عملکرد و بهینه سازی سایت
۱۱. SEO (Search Engine Optimization)
بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو مانند گوگل، با هدف افزایش رتبه و دیده شدن در نتایج جستجو. سئو شامل بهینه سازی فنی، محتوا و لینک سازی است.
۱۲. سرعت بارگذاری (Page Load Speed)
مدت زمانی که طول می کشد تا صفحه ای از سایت برای کاربر کاملاً لود شود. سرعت پایین موجب خروج کاربران و افت رتبه سئو می شود.
۱۳. کدنویسی بهینه (Clean Code)
نوشتن کدی ساده، قابل فهم و منظم که سرعت، امنیت و نگهداری آسان سایت را تضمین کند.
۱۴. کش (Cache)
ذخیره موقت اطلاعات سایت در مرورگر یا سرور برای بارگذاری سریع تر صفحات در مراجعه های بعدی.
۱۵. SSL / HTTPS
پروتکل های امنیتی که نشان می دهند ارتباط بین مرورگر و سرور سایت رمزنگاری شده و امن است. سایت های بدون SSL با عبارت «Not Secure» در مرورگر نمایش داده می شوند.
📊 بخش چهارم: اصطلاحات مرتبط با بازاریابی دیجیتال و سئو
۱۶. CTR (Click Through Rate)
نرخ کلیک به معنی درصدی از کاربران است که پس از دیدن لینک سایت شما در گوگل یا تبلیغات کلیک می کنند. محاسبه:
CTR = (تعداد کلیک / تعداد نمایش) × ۱۰۰
۱۷. Bounce Rate
نرخ پرش یعنی درصدی از بازدیدکنندگان که پس از ورود به سایت، بدون بازدید از صفحات دیگر، آن را ترک می کنند. نرخ بالا معمولاً نشان دهنده تجربه کاربری نامناسب است.
۱۸. کلمات کلیدی (Keywords)
کلماتی که کاربران برای جستجو استفاده می کنند و باید در متن، عنوان، توضیحات و ساختار سایت به صورت هوشمندانه به کار بروند تا در نتایج جستجو رتبه بگیرید.
۱۹. متا تگ ها (Meta Tags)
اطلاعاتی مخفی که در سورس صفحه قرار دارند و برای موتورهای جستجو قابل مشاهده اند. شامل توضیحات متا (Meta Description)، عنوان صفحه (Title Tag)، و متا تگ های مربوط به سئو.
۲۰. گوگل آنالیتیکس (Google Analytics)
ابزار رایگان گوگل برای آنالیز بازدیدهای سایت. اطلاعاتی از قبیل: تعداد بازدیدکننده، صفحات پرمخاطب، نرخ خروج، موقعیت جغرافیایی کاربران و…
بخش پنجم: اصطلاحات مربوط به تحلیل عملکرد و پشتیبانی سایت
۲۱. UX Audit
فرآیند ارزیابی تجربه کاربر در سایت، برای شناسایی مشکلات رابط کاربری، سرعت بارگذاری، مسیرهای پیچیده و موانع تبدیل کاربر به مشتری.
۲۲. Conversion Rate
نرخ تبدیل یعنی درصدی از بازدیدکنندگان که به مشتری یا کاربر فعال تبدیل شده اند (مثلاً خرید کرده اند یا فرم ثبت نام پر کرده اند).
۲۳. A/B Testing
روشی برای مقایسه دو نسخه متفاوت از یک صفحه یا عنصر (مثل دکمه خرید) برای فهمیدن اینکه کدام بهتر عمل می کند.
۲۴. Ticketing System
سیستمی برای مدیریت پشتیبانی کاربران. با ثبت تیکت، مشکل یا درخواست مشتری پیگیری و مستندسازی می شود.
۲۵. CMS Customization
سفارشی سازی سیستم مدیریت محتوا، شامل تغییر قالب، افزودن افزونه ها یا ماژول ها، و توسعه امکانات خاص بر اساس نیاز مشتری.
💾 بخش ششم: اصطلاحات کاربردی دیگر در فضای وب
۲۶. API (Application Programming Interface)
رابطی بین دو نرم افزار که به آن ها اجازه می دهد با هم تعامل کنند. مثلاً اتصال سایت فروشگاهی به درگاه پرداخت با استفاده از API.
۲۷. CDN (Content Delivery Network)
شبکه ای از سرورها که فایل های ثابت سایت (مثل تصاویر و ویدیوها) را در نقاط مختلف جهان توزیع می کند تا سرعت بارگذاری بهبود یابد.
۲۸. فایروال (Firewall)
ابزار یا نرم افزاری امنیتی برای جلوگیری از حملات سایبری و فیلتر کردن ترافیک مخرب ورودی به سایت.
۲۹. DNS (Domain Name System)
سیستمی که نام دامنه (مثلاً bluweb.ir) را به آدرس IP سرور تبدیل می کند تا مرورگر بتواند به سایت دسترسی پیدا کند.
۳۰. نسخه موبایل (Mobile Version)
نمای خاصی از سایت که فقط در دستگاه های موبایل نمایش داده می شود و با طراحی ریسپانسیو یا نسخه جداگانه اجرا می شود.
جمع بندی
آشنایی با اصطلاحات مرتبط با وب به کاربران، مدیران سایت، صاحبان کسب وکارها و حتی توسعه دهندگان کمک می کند تا بهتر تصمیم بگیرند، با تیم های طراحی و سئو ارتباط مؤثرتری برقرار کنند و مسیر رشد دیجیتالی خود را هموارتر سازند. درک درست از مفاهیم پایه مانند دامنه، هاست و CMS گرفته تا مفاهیم تخصصی تر مانند نرخ تبدیل، A/B تست، یا API، یک مزیت رقابتی مهم در فضای وب است.
اگر در پی توسعه وب سایت خود هستید و می خواهید حرفه ای عمل کنید، پیشنهاد می کنیم با مشاوران ما در بلووب تماس بگیرید تا در مسیر طراحی، توسعه و بهینه سازی سایت همراهتان باشیم.
تاریخ انتشار اولیه: 1400/05/03
تاریخ بروزرسانی: 1404/04/07
